(Wycieczka 1-2 dni w zależności od czasu poświęcanemu obiektom)
Szyłokarczma (Šilutė)
W 1511 r. na terenie obecnego miasta założona została karczma, co dało początek osiedlu oraz jego nazwie. Teren należał długie lata do państwa Pruskiego, jednakże autochtonom udało się zachować swój język litewski oraz tradycje. Kiedy w 1923 r. na terenie Kraju Kłajpedzkiego wybuchło litewskie powstanie, właśnie w Szyłokarczmie wydano deklarację o połączeniu się z Litwą na zasadach autonomii. Już w państwie litewskim nazwę zmieniono na Šilutė.
Zachował się dwór dr Hugo Scheu, który w okresie międzywojennym zebrał bogatą kolekcję dotyczącą kultury i folkloru mieszkańców Małej Litwy. Obecnie w tym dziewiętnastowiecznym dworze mieści się muzeum.
Minija (Mingė)
Dawna wieś rybacka, którą obecnie określa się mianem litewskiej Wenecji. Jedyna wieś na Litwie – gdzie główną ulicę zastąpiła rzeka Minija, a podstawowym środkiem komunikacji stały łódki i motorówki. Zespół urbanistyczny powstał w XVIII – XIX w., część budynków zachowała się z XIX w., a wszystkie domy fasadą są ustawione do rzeki i każdy posiada własną przystań.
– Oleg Bogdašič
Przylądek Ventė (Ventės ragas)
Przylądek nad Zalewem Kurońskim w pobliżu ujścia Niemna. W XIV w. krzyżacy zbudowali tam zamek Windenburg, który uległ zniszczeniu pod naporem fal. Później tamże był kościół, również tak samo zniszczony, więc nową świątynię zbudowano dalej od wody. Obecnie jest to urocza miejscowość z przystanią, skąd warto udać się transportem wodnym na Mierzeję Kurońską.
Warto tam zwiedzić najstarsze na Litwie latarnię morską (1863 r.), założoną przez Tadeusza Iwanowskiego stację ornitologiczną oraz muzeum ptaków opowiadające o gatunkach ptaków na Litwie oraz ich migracjach.
zdjęcie.: © Projektas “Pamario švyturių kelias”
Mierzeja Kurońska (Kuršių Nerija)
Wspaniałe miejsce do wypoczynku i zwiedzania – gdzie piękno nadbałtyckiej przyrody współgra z ludowym budownictwem, uzupełnione pamiątkami po znanych artystach i pisarzy. Długość całkowita 98 km, z tego 52 km jest w granicach Litwy
Nida (Nida)
Wypoczynkowe miasteczko położone nad Zatoką Kurońską. Jednocześnie tylko kilka kilometrów z innej strony dzieli go od morza. Wzmiankowane w XIV w. a prawo magdeburskie otrzymało w 1529 r. Jako kurort popularną się stała w XIX w., kiedy odkryli go niemieccy artyści. Mieszkał i tworzył w Nidzie noblista Tomas Mann, w jego domku obecnie działa muzeum.
Częściowo zachował się zespół urbanistyczny domków rybackich ozdobionych barwnymi wiatrowskazami. Godne uwagi są jeszcze zabytkowy kościół ewangelicki oraz cmentarz Kurów z charakterystycznymi krzyżami.
[ngg src=”galleries” ids=”4″ display=”basic_thumbnail” thumbnail_crop=”0″]Wydma Parnidzio (Parnidžio kopa)
Położona tuż nad granicą z Rosją wydma posiada 52 m.n.p.m. skąd roztacza się piękny widok. W 1995 r. na wydmie zbudowano zegar słoneczny, huraganem zniszczony w 1999 r. a następnie odbudowany
Góra Czarownic w Juodkrante (Juodkrantė)
Była to kiedyś wieś rybacka znana również z wydobycia bursztynu. Nazwa właśnie pochodzi od wyrazów “czarny brzeg”, gdyż po wydobyciu bursztyny na brzegach pozostawiano dużo mułu.
W 1979 r. tam miał miejsce plener rzeźbiarzy, który swoje dzieła pozostawili na porośniętej lasem wysokiej wydmie, od dawna zwanej Górą Czarownic. Rzeźby przedstawiają różne postacie z litewskich legend i bajek. W kolejnych latach rzeźb przybywało. Stąd powstał bajkowy szlak przeplatany baśniami i podaniami.
Smiltinie (Smiltynė)
Administracyjnie należy do Kłajpedy, tam właśnie jest najkrótsza droga promem na mierzeję. W XIX w. Prusacy na cyplu Mierzei Kurońskiej zbudowali potężną twierdzę dla ochrony portu. Dzisiaj w niej działa Muzeum Morskie. Nieopodal można obejrzeć ekspozycję dawnych statków z akwenu bałtyckiego, a obok znajduje się delfinarium. Występy tych ssaków morskich oraz fok rozbawią każdego widza!
Kłajpeda (Klaipėda)
Portowe miasto o długiej historii, która się rozpoczyna rokiem 1252, kiedy przy ujściu do morza rzeki Dangi krzyżacy zbudowali zamek. Od nazwy rzeki Niemen (po niemiecku Memel) nazywano Memelburg lub w skrócie Memel. Litewska nazwa Kłajpeda upowszechniła się, kiedy Kraj Kłajpedzki w 1923 r. znalazł się w państwie litewskim. Podobno nazwa pochodzi od słów “klaip ėda”, co oznacza “chleb jedzą”.
Kłajpeda nieraz niszczona była niemal całkowicie. Taki los ją spotkał w XVIII w. w czasie wojny siedmioletniej, w czasie pożaru oraz II wojny światowej. Zachowały się przeważnie fragmenty dawnego zamku krzyżackiego, fortów pruskich oraz odrobina starego miasta. Szczególnie oko cieszy XIX wieczny teatr i przed nim rzeźba młodziutkiej bosej dziewczyny, bohaterki popularnej niemieckiej pieśni autorstwa urodzonego w Kłajpedzie poety Szymona Dacha. Po za tym starówkę Kłajpedy zdobi ponad 20 innych interesujących rzeźb.
Twórca: Oleg Voronische
Połąga (Palanga)
Etnograficznie nie należy już do Małej Litwy, położona na Żmudzi, ale tuż na pograniczu i jest jednym w ciekawszych obiektów turystycznych i wypoczynkowych.
Kiedyś była rybacką osadą kurów, często najeżdżaną przez Wikingów. Wzmiankowaną w XIII w. Połągę kolonizowali rycerze niemieccy, zanim w XV w. powróciła do Litwy. Najpiękniejsza karta historii miasta rozpoczyna się w XIX stuleciu, kiedy stała się popularna jako kurort wśród szlachty i inteligencji litewskiej oraz polskiej. Właściciel okolicznych dóbr Feliks Tyszkiewicz przyczynił się do rozwoju miasta. Nie tylko zbudował sobie pałac, ale też wille kuracjuszom, które od sienkiewiczowskich “Krzyżaków” otrzymały nazwy “Zbyszko”, “Danuśka” itd. , ale jeszcze zbudował molo i w ufundował kościół Wniebowzięcia NMP.
Molo Tyszkiewicza nie zachowało się, pozostały jedynie fragmenty. Nowe molo jest większe, sięga ponad 200 m. długości i jest udostępnione nieodpłatnie.
Najpiękniejszym obiektem Połągi jest pałac Tyszkiewiczów oraz otaczający go park. Pałac zbudowano w 1897 r. według projektu Franza Schwechtena na sztucznym wzgórzu. Park (101 ha) projektował znany francuski architekt Eduard Andre. W parku najwyższym obiektem jest Góra Biruty z kaplicą św. Jerzego. Majątek do rodziny Tyszkiewiczów należał do 1940 r. Sowiecka władza ulokowała w pałacu muzeum bursztynu, które działa do dziś, ale obecnie duża część ekspozycji poświęcona jest Tyszkiewiczom.
zdjęcie : Vaidas Vinks
